Phía Tây của Thanh Hóa vốn nổi tiếng với nhiều đặc sản như sâu măng chiên, nhái rừng, chuột đồng nướng trui... Song ít ai biết nơi này còn có món ăn khiến không ít người rùng mình: nòng nọc om măng.
Theo tiếng địa phương, nòng nọc được gọi là bu bu hoặc bâu bâu. Những con nòng nọc béo mẫm, to bằng ngón tay chỉ để đãi khách quý hoặc chế biến khi trong nhà có việc gì đó trọng đại.
"Từ tháng 6 đến tháng 11 âm lịch hàng năm, người dân quê mình thường vào rừng từ đầu giờ sáng hoặc lúc chiều muộn để bắt nòng nọc. Lúc này, nước ở các con suối mát và khá yên tĩnh, nòng nọc thường lượn lờ kiếm ăn ở các khe đá nhỏ.
Nòng nọc tại đây có hương vị rất ngon bởi chúng là con do ếch đá sống trong rừng đẻ ra", chị Thị Thanh - người dân tộc Mường tại Thanh Hóa cho biết.
Dụng cụ dùng để bắt nòng nọc của người Mường ở Thanh Hóa rất đơn giản, chỉ cần một chiếc dậm và một chiếc rỏ tre cùng lá khoắn làm mồi nhử. Người có kinh nghiệm chỉ cần khéo léo thả nhẹ từng chiếc lá khoắn vào một chiếc dậm đặt bên khe suối.
"Sau khi “ngửi” được hơi lá khoắn, hàng loạt nòng nọc từ trong các khe đá sẽ kéo nhau đến tìm ăn. Lúc này chỉ cần nâng nhẹ chiếc dậm, hứng ngược dòng suối là có thể bắt được vô số nòng nọc", chị Thanh nói.
Nòng nọc sau khi bắt về được rửa qua, dùng mũi dao nhọn gẩy nhẹ vào bụng, lôi phần lòng ruột cho ra ngoài rồi rửa sạch. Sau đó để cho ráo mới mang đi chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: nấu canh với rau rừng; ướp với sả, ớt để xào, nướng… Nhưng món được yêu thích nhất phải kể đến nòng nọc om măng.
Chế biến nòng nọc om măng không đòi hỏi nhiều công đoạn cầu kỳ, ngay nguyên liệu cũng rất đơn giản gồm mẻ, hành, mùi tàu và đặc biệt không thể thiếu măng rừng tươi.
Sau khi xào măng với mẻ cho chín tới, người ta đổ nước sôi vào nồi rồi trút bát nòng nọc vào đun sôi lại. Cuối cùng rắc hành, răm, mùi tầu lên trên, đợi vài giây là có thể bắc xuống ăn nóng cùng cơm hoặc làm mồi nhắm rượu.
"Nếu ai dám thử ăn nòng nọc sẽ thấy một mùi thơm đặc trưng, ăn vào thấy mềm ngọt, phảng phất đâu đó chút vị đắng nhẹ của măng rừng và nước dùng béo ngậy, đậm đà.
Người đồng bào mình vẫn nói thịt gà, vịt, trâu, bò…cũng không thể ngon và bổ dưỡng bằng nòng nọc. Hơn nữa đồng ruộng được bà con không sử dụng thuốc hóa học nên nòng nọc rất sạch”, chị Thanh cho hay.
Hiện tại nòng nọc được rao bán tại các chợ phiên cửa khẩu với giá từ 40.000 đến 70.000 đồng/kg.
